Вторник, 19.03.2024, 20:37
BR - мои воспоминания
На главную страницу Регистрация Войти
Хара Суор приветствует тебя, Гость · RSS
Поиск
Что на сайте?
Категории
Новости сайта [411]
Новости, обновления и т.д.
Мысли, мнения [342]
Мысли и мнения Black Raven'а
RSS лента новостей
Статистика сайта

Сейчас на сайте: 1
Гостей: 1
Своих людей: 0
 Борька ханна барбытай?


         Өйдүүр инигит, былыыр-былыр ССРС диэн ааттанар дойду ыһылла илигинэ, хомуньуус баартыйата күннээн-күөнэхтээн салайан олорор кэмигэр үрдүк эбэтэр орто анал үөрэҕи бүтэрбиттэр оройуоннарынан, куораттарынан, нэһилиэктэринэн, тэрилтэлэринэн тарҕаналларын? Ону нууччалыы «распределение» диэн ааттыыр этилэр. Хайа, өйдүүр эбиккит дуо? Мин эмиэ өйдүүбүн ээ, кыра-хара киһи да буолларбын, үрэх баһыгар саһан сытар кып-кыра дэриэбинэҕэ да олордорбун. Син кулгаахтаах уонна харахтаах буоллаҕым дии.

     Чэ ити хааллын. Мин бэйэм туспунан кэпсээри гыммаппын, үөрэх кэнниттэн «тарҕанан» кэлбит нуучча эдэр исписсэлиистэрин тустарынан кэпсиир санаалаах олоробун.

     Эппитим курдук биһиги дэриэбинэбитигэр даҕаны нуучча идэлээх дьонноро кэлэллэр этэ - быраастар, биэссэрдэр итиэннэ учууталлар. Мин төрөппүттэрим иккиэн учууталлар буолалларын быһыытынан ордук кинилэри кытары үлэлээбит нуучча дьонун өйдөөн хаалбыппын. Быраастары-биэссэрдэри хантан билээхтиэхпиний? Толлорум да бэрт буоллаҕа.

     Нина Сергеевна диэн Саратовскай уобаластан кэлэн үлэлии сылдьыбыт учуутал кыыс дойдутугар төннөн тиийэн баран мин дьоммор суруйар буола сылдьыбыта. Үс сыл иһигэр сахалыы син үчүгэйдик кэпсэтэр, кыратык да буоллар суруйар буолбут этэ. «Дорооболорун! Мин сонум суох…» диэн тылларынан саҕаланар суруктар кэлэллэрин өйдүүбүн. «Соҕуруу дойдуга олорор буолан соно суох сылдьар эбит, эчи хаарыаны, сылаас да дойду буоллаҕа!» - диэн ымсыыра саныыр этим. Дьиҥэр, Нина Сергеевна «сонун суох» диэн суруйа сатыыр эбит буоллаҕа. 

     Ол эрээри бүгүҥҥү кэпсээним кини туһунан буолбатах, атын учуутал туһунан ахтыахпын баҕарабын. Кини аата Галина Борисовна диэн этэ, биһиги аҕыс кылаастаах оскуолабытыгар нуучча тылын учууталынан ананан үлэлии кэлбитэ. Хайа дойдуттан төрүттээҕин өйдөөбөт эбиппин. Буолумуна даҕаны, ол кэмтэн ыла элбэх да хаар мин хара баттахпар түһэн маҥхаттаҕа.

     Биһиги учууталларга ананан тутуллубут икки кыбартыыралаах дьиэ аҥарыгар олорор этибит, оттон дьиэ биир өттүгэр Галина Борисовна киирбитэ. Ол курдук олорбуппут, ыалбыт саха оҕолорун улуу нуучча тылыгар үөрэтэ сылдьыбыта.

     Онтон икки этээстээх саҥа оскуола тутуута саҕаламмыта. Биһиги оскуолабыт олус эргэ уонна кыра этэ. Убай бырааты, быраат убайы утары сэриилэһэр дьалхааннаах кэмнэргэ ити оскуолаҕа Боссоойко этэрээтэ хонон ааспыт үһү. Ол төһө кырдьыгын-сымыйатын билбэппин. Мин эбэм ханнык эрэ үрүҥнэр ыстааптанан ааспыттарын туһунан кэпсиир этэ. Олус эйэҕэс дьон эбиттэрэ үһү. Оннук да буолуо ээ, ким билиэ баарай?

     Хайа, учуутал туһунан кэпсиэх буолан баран кыһылы-үрүҥү ырытан бардым дуу? Кэбис, Галина Борисовнабытыгар төннүүһүбүт.

     Саҥа оскуоланы кэлии дьон туталлар этэ. Биир сайын чуваш омуктар кэлэн үлэлии сылдьыбыттарын өйдүүбүн. Мин көрдөхпүнэ син биир нуучча курдук сирэйдээх-харахтаах этилэр. Нууччалар да араастаах буолаллар эбит дэһэрбит. Ол кэнниттэн эмиэ нуучча курдук эрээри «бөлөрүүстэр» диэн ааттанар дьоннор кэлбиттэрэ. Кинилэргэ Геннадий диэн ааттаах уһун эдэр киһи баара. Кинини тоҕо өйдөөн хаалбыккыный диир буоллаххытына эппиэтэ судургу - ол киһи Галина Борисовнаттан арахпат буолбута. Култуура быһа сиэбит киһитэ ити туһунан маннык этиэ этэ: «Геннадий Галина Борисовнаны ухаасыбайдыыр». Оттон биһиги, оҕолор, сахалыы-махалыы малтаччы «ити дьон эрийсэ сылдьаллар» диир этибит. Хайа, күллүгүт дуо? Күлбүт буоллаххытына ол үчүгэй, олоххут биир мүнүүтэнэн уһаатаҕа.

     Арай биирдэ ийэбит Галиналаах Геннадий холбоһор буолбуттарын туһунан сураҕы истибитин кэпсээбитэ. «Дьэ, сыбаайба буолар буолбут» - диэбитэ кини. Биһиги, оҕолор, сыбаайба диэн тугун өссө билбэт этибит. Ол аата тугуй, онно тугу гыналларый? Биһиэхэ итинник боппуруос бэрт элбэх этэ. Онон сыбаайба хаһан буоларын кэтэһэн барбыппыт. Оо, кэтэстэххэ күн-дьыл бытааннык да барар буолар эбит этэ!

     Ол эрээри сир эргийэр, түүн күнүһү солбуйар, түүн кэнниттэн атын күн үүнэр. Сыбаайба күнэ бу тиийэн кэлбитэ. Галина Борисовна кыракый кыбартыыратыгар бөлөрүүстэр бука-бары кэлбиттэрэ. Хайдах баппыттара буолла, дьэ ону билбэтим, көрбөтөх дьыалам. Мин, убайым уонна балтым буоламмыт сыбаайбаны истээри оҥостубуппут. Кыбартыыралары араарар истиэнэттэн хас да сиргэ муоҕу хостоон иһиллиир сир бэлэмнэммиппит.

     Сыбаайба саҕаламмыта. Бастаан утаа кыратык саҥарар буоланнар туох да иһиллибэт этэ. Ол эрээри сотору кэминэн син улаханнык саҥарсыбыттара, биһиэхэ соччо өйдөммөт нуучча тыллара иһиллэр буолан барбыттара. Өр-өтөр буолбатаҕа, биир бөлөрүүс ханна эрэ тахсан барбыт этэ. Сотору буола-буола кинини ыҥыраллара. Барбыт киһи аата Борька диэн эбит дии санаабыппыт. «Борькаа-а! Борькаа-а!!!» - диэн хаһыы-ыһыы элбэхтик иһиллэр буолбута.

     Туох буолбут Борьканый? Бачча үчүгэй бырааһынньык буола турдаҕына ханна бардаҕай? Тутулла турар оскуолатыгар барбыт буоллаҕа дуу? Сыбаайба кэнниттэн да барыа эбит. Ити курдук таайа саныы, кэпсэтэ сыппыппыт.

     Сыбаайба дьоно сүппүт киһилэрин ыҥырар хаһыылара-ыһыылара ньиргийэн олорор буолбута: «Бооо-орькаа-аа!!!! Бооо-орькаа-аа!!!!»

     Биһиги хантан билээхтиэхпитий кинилэр «Горько» диэн хаһыытаатахтарына эдэрдэр сыллаһалларын-уураһалларын? Сыбаайбаны көрбөтөх буоллахпыт дии.

Анатолий Иванов. При любом использовании материалов сайта ссылка (для интернет-ресурсов — гиперссылка) обязательна © 2024
Тук-тук! Войдите!
Календарь обновлений
«  Март 2024  »
ПнВтСрЧтПтСбВс
    123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031
Мой архив
Разное


Моя кнопка:
Black Raven - мысли, воспоминания, рассказы
HTML-код кнопки:


К коду вы можете добавить параметр target="_blank". Это на ваше усмотрение.